2023 Paskalya Bayramı ne zaman?
Hristiyanlığın dini bayramlarından biri olarak bilinen Paskalya Bayramı, bu sene 9 Nisan gününe yani Pazar'a denk geliyor. Bu bayramın her sene sabit bir tarihte gerçekleşmediği biliniyor. Dünya kiliselerinin çoğunda Pazar günü kutlanan Paskalya Günü, Kıyam Yortusu, Diriliş Pazarı ya da Diriliş Günü olarak da isimlendirilmektedir.
Paskalya Bayramı, ayrıca beş haftalık Büyük Perhiz denilen bir hazırlık dönemi ile son haftayı (Kutsal Hafta) kapsamaktadır. Bu dönem Paskalya Günü'nde, yani diğer ismiyle Diriliş Günü'nde sona ermektedir.
Paskalya Günü için evlerde yapılan bazı etkinliklerden biri özel Paskalya çörekleri yapmaktır. Bugünde haşlanmış yumurtalar boyanır, mumlar yakılıyor ve dualar okunmaktadır.
Paskalya Bayramı Neden Kutlanır?
Paskalya Bayramı aslında İsa Mesih’in dirilişinin olduğu haftaya denir. Hristiyanlar bu haftaya Kutsal Hafta derler. Bu hafta içerisindeki perşembe günü, İsa Mesih’in; öğrencilerinin ayaklarını yıkadığı, son akşam yemeğini yediği ve bu akşam yemeğinde öğrencileriyle şarap ve ekmek paylaşırken, “Bu sizin için feda ettiğim kanım ve bedenim” ile başlayan ünlü ayetleri söylediği gündür.
Cuma günü ise İsa Mesih’in çarmıhtaki ölümü anarlar. Bir Hristiyan’ın yapması gereken, günahlarının sonucunu üstlenen İsa Mesih’i anması, O’nun ve kendi kimliğinin farkına varmasıdır. Pazar Günü diriliş bayramıdır. O gün Hristiyanlar İsa Mesih’in ölümden dirilişi kutlanır.
Paskalya Bayaramı'nın Tarihçesi
İsa M.S. 29–33 yılları arasında çarmıha gerildi. Paskalya Yortusu'na dair en eski kayıtlar 2. yüzyıla aittir, bununla birlikte İsa'nın dirilişinin anılması muhtemelen daha eski tarihlere dayanır.
İsa'nın dirildiği günü belirleme hususu, 8. yüzyıla kadar Doğu ve Batı kiliseleri arasında başlıca tartışma konularından biri oldu. Anadolu'daki Hristiyanlar İsa'nın çarmıha gerildiği günü, Yahudilerin Pesah (Hamursuz Bayramı) olarak kutladığı, baharın ilk dolunayından sonraki 14. gün (Yahudi Takvimi'ne göre 14 Nisan) olarak belirlediler. Diriliş gününü de haftanın hangi gününe geldiğine bakılmaksızın– bundan üç gün sonrası, yani 17 Nisan olarak belirlediler. Ancak Yahudi Takvimi'nde de adı Nisan olan bu ay, günümüzde kullandığımız Gregoryen Takvimi'ndeki Nisan ayı ile örtüşmemektedir. Modern Mart ve Nisan aylarının bir kısmını kapsamaktadır. Batı Kiliseleri'nde ise İsa'nın bir Pazar günü dirildiğine inanıldığı için, Yahudi 14 Nisan'ından sonraki ilk Pazar günü "Diriliş Günü" kabul edildi. Zamanla diğer kiliseler de bu geleneğe uydu ve kutlamalar Pazar günü yapılmaya başlandı. Günümüzde "14'üncü gün" denen ve Diriliş gününü haftanın hangi gününe geldiğine bakmaksızın kutlayan kiliselerin sayısı oldukça azdır.
325 yılındaki İznik Konsili'nde, Paskalya'nın bahar ekinoksundan (21 Mart) sonraki ilk dolunayın ardından gelen Pazar günü kutlanması kararı alındı. Bu nedenle Paskalya, Gregoryen Takvimi'ne göre 22 Mart ile 25 Nisan arasındaki Pazar günlerinden birine denk gelir. Doğu Ortodoks Kiliseleri, Jülyen Takvimi'ni temel aldıkları için kutlamalar genellikle Protestan ve Katolik kiliselerinden sonra gerçekleşir. Ayrıca yine Ortodoks kiliselerinde Paskalya'nın Yahudi Pesah Bayramı ile aynı güne denk 'gelmemesine' dikkat edilir.
20. yüzyılda Paskalya Yortusu için sabit bir tarih belirleme çalışmaları yapıldı. Özellikle Nisan ayının ikinci pazarı üzerinde durulduysa da uygulamaya geçilemedi.
