TÜİK periyodik olarak 2002 yılından beri düzenli bir şekilde yaptığı Hanehalkı Bütçe Anketleri sonuçlarını esas alan AÇLIK ve YOKSULLUK’la ilgili Analizleri yapıp yayınlamaktadır.
TÜİK’in tanımlamalarına göre;
Yoksulluk; İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılayamama duru- mudur. Yoksulluğu dar ve geniş anlamda olmak üzere iki türlü ta- nımlayan kurum, Dar anlamda yoksulluğu (AÇLIK), açlıktan ölme ve barınacak yeri olmama durumu olarak ifade etmekte, geniş anlam- da yoksulluğu da gıda, giyim ve barınma gibi olanakları yaşamlarını devam ettirmeye yettiği halde toplumun genel düzeyinin gerisinde kalmak şeklinde tanımlamaktadır.
Uluslararası tanımlamaları esas alan kurum ayrıca Mutlak Yoksulluk ve Göreli Yoksulluğu da tanımlamakta ve bu tanımlama- lara göre ayrıntılı analizlerde bulunmaktadır. Buna göre de;
Mutlak yoksulluk, hanehalkı veya bireyin yaşamını sürdürebi- lecek asgari refah düzeyini yakalayamaması durumudur. Bu neden- le, mutlak yoksulluğun ortaya çıkarılması, bireylerin yaşamlarını sür- dürebilmeleri için gerekli olan minimum tüketim ihtiyaçlarının belir- lenmesini gerektirir. Mutlak yoksul oranı, bu asgari refah düzeyini yakalayamayanların sayısının toplam nüfusa oranıdır.
Göreli yoksulluk ise Bireylerin, toplumun ortalama refah düze- yinin belli bir oranının altında olması durumudur. Buna göre toplu- “Devlet İstatistik Enstitüsü Eski Başkanı” mun genel düzeyine göre belli bir sınırın altında gelir ve harcamaya sahip olan birey veya hanehalkı göreli anlamda yoksul olarak ta- nımlanmakta ve refah ölçüsü olarak amaca göre tüketim veya gelir düzeyi seçilebilmektedir.
TÜİK, bu tanımlamalara uygun olarak Mutlak yoksulluk, göreli yoksulluk ve uluslararası karşılaştırmalarda kullanılan yoksulluk sı- nırlarını ve bu sınırların altında kalarak yoksul olarak nitelenen fert sayılarını hesaplayarak sonuçlarını kamuoyuna duyurmaktadır.
Çalışmalarda, gıda yoksulluğunun (AÇLIK) temelini teşkil eden olan gıda sepeti Hanehalkı Bütçe Anketi verileri kullanılarak belir- lenmekte ve bu sepetin maliyeti yoksulluğun sınırı olarak kabul edilmektedir. Gıda yoksulluk (AÇLIK) oranı, eşdeğer fert başına tü- ketim harcaması, gıda yoksulluk sınırının altında kalan hanehalkla- rının oluşturduğu nüfusun, toplam nüfus içindeki payı olarak hesap- lanmaktadır.
Fertlerin gıdanın yanısıra gıda dışı ihtiyaçları da göz önüne alınarak da YOKSULLUK sınırına ulaşabilmek için gıda dışı mal ve hizmet payının da eklenmektedir. Bu yoksulluk sınırının belirlenmesi amacıyla da toplam tüketimleri gıda yoksulluk sınırının hemen üs- tünde olan hanelerin toplam harcama içindeki gıda dışı harcama payı belirlenmekte ve bunun sonucunda gıda ve gıda dışı mal ve hizmetleri kapsayacak şekilde yoksulluk sınırı hesaplanmaktadır. Gıda ve gıda dışı yoksulluk oranı ise, eşdeğer fert başına tüketim harcaması, gıda ve gıda dışı yoksulluk sınırının altında kalan hanehalklarının oluşturduğu nüfusun, toplam nüfus içindeki payı olarak hesaplanmaktadır.
Eşdeğer kişi başına tüketim harcaması medyan değerinin
%50’si de göreli yoksulluk sınırı olarak tanımlanmakta ve Göreli yoksulluk oranı da, eşdeğer fert başına tüketim harcaması, göreli yoksulluk sınırının altında kalan hanehalklarının oluşturduğu nüfu- sun, toplam nüfus içindeki payı olarak hesaplanmaktadır.
TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketlerini kullanarak 2006 yılından itibaren her yıl gelir dağılımı, gelire bağlı yoksulluk, sosyal dışlanma ve diğer yaşam koşulları konularında bilgi derlemeye yönelik “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması“nı uygulamaya koymuştur.
ile;
Hanehalkı Bütçe Anketi’nden elde edilen gelir dağılımı bilgileri
medyaankara.com/haberleri/turkiye" class="tag-link" title=" Son dakika Türkiye haberleri" target="_blank">Türkiye’de belirli bir sürede yaratılan kullanılabilir gelirin,
hanehalkı ve fertler arasındaki bölüşümü hesaplanmakta, Zaman içinde yaşam seviyesindeki değişimleri, kentsel ve kırsal alanlar ile farklı sosyo-ekonomik gruplardaki hanehalkları arası gelir eşitsizlik- lerinin analizi yapılmaktadır.
Ayrıca;
· Bölgesel gelişmişlik farklarının giderilmesine ilişkin politikala- rın belirlenmesine yardımcı olacak veriler derlenmekte,
· Milli gelir hesaplamalarında kullanılan değişkenler belirlen- mekte,
· Asgari ücret tespit çalışmaları için ihtiyaç duyulan verilerin derlenmesi
· Yoksulluk sınırının belirlenmesi vb. diğer sosyo-ekonomik analizler için gerekli veriler elde edilmektedir.
Tablo 1- Yoksulluk sınırı yöntemlerine göre fertlerin yoksulluk oranları, TÜRKİYE
Yoksulluk sınırı yöntemlerine göre fertlerin yoksulluk oranları, TÜRKİYE
2002
2003
2004
2005
2006
2007(*)
2008
Gıda yoksulluğu (açlık)
1,35
1,29
1,29
0,87
0,74
0,48
0,54
Yoksulluk (gıda+gıda dışı)
26,96
28,12
25,60
20,50
17,81
17,79
17,11
Harcama esaslı
(1)
14,74
15,51
14,18
16,16
14,50
14,70
15,06
Yöntemler
Fert yoksulluk oranı (%)
göreli yoksulluk
(1) Eşdeğer fert başına tüketim harcaması medyan değerinin %50'si esas alınmıştır (*) Yeni nüfus projeksiyonlarına göre revize edilmiştir
2008 Yoksulluk Çalışması Sonuçları, TÜİK
Tablo 2- Hanehalkı Büyüklüklerine Göre Açlık ve Yoksulluk Sınırları
Hanehalkı büyüklüğü
Açlık sınırı (YTL)
Hanehalkı büyüklüğü
Yoksulluk sınırı - (YTL)
AÇLIK sınırı - YTL
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
2002
59
90
113
133
152
170
187
201
215
230
2003
75
113
143
168
192
214
235
253
271
288
2004
81
122
154
182
207
230
253
275
294
315
2005
84
127
161
190
217
242
264
287
306
325
2006
91
138
174
205
235
261
287
311
331
351
2007(*)
105
159
201
237
271
301
331
359
387
404
2008
122
185
233
275
313
350
382
414
446
471
2009(3)
132
201
253
299
340
380
415
449
484
511
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
2002
137
208
262
310
353
395
433
466
498
535
2003
186
280
354
417
476
531
582
629
672
714
2004
190
288
363
429
488
543
597
649
692
742
2005
216
327
414
487
557
620
679
737
786
836
2006
244
368
466
549
627
697
766
831
884
938
2007(*)
283
428
540
638
728
809
889
965
1.040
1.088
2008
341
515
651
767
874
976
1.066
1.154
1.242
1.313
2009(3)
365
551
696
820
935
1.044
1.140
1.234
1.328
1.404
YOKSULLUK sınırı - YTL
Yukarıdaki tablolar Hanehalkı Bütçe Anketlerini esas alan ça- lışmalar sonucu Yoksulluk sınırı altında kalanların oranı ile çeşitli büyüklükteki hanehalklarının açlık ve yoksulluk sınırlarını belirleyen maliyetlerdir.
Türkiye’de ortalama hanehalkı büyüklüğü 4 kişinin biraz üs- tündedir. Bu nedenle 4 kişilik ailenin Açlık ve Yoksulluk Sınırları ile 2003-2005 yılları için Hanehalkı Bütçe Araştırması verileri, 2006- 2007 yılları için de Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçları eşleştirildiğinde görülmektedir ki;
Gıda Yoksulluğu (AÇLIK) sınırı altında kalanların oranı tablo 1 de belirtilen oranların çok üzerinde bulunmaktadır.
Bu konuda yaptığımız hesaplar özetle aşağıdaki önemli sonuç- lara dikkat edilmesi gereğini ortaya koymaktadır:
1- Türkiye genelinde yıllara göre Ailelerin yüzde 9,5-12,5 u açlık, yüzde 29-36’sı yoksulluk sınırının altında bulunmak- tadır.
2- Kırsal Kesimde yaşayan Ailelerin yüzde 15’e yakını açlık, yüzde 40’dan fazlası yoksulluk sınırının altında bulunmak- tadır.
3- Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaşayan Ailelerin yüzde 18 e yakını açlık, yüzde 60 a yakını da yoksulluk sınırının altında bulunmaktadır.
Tablo 3- TÜRKİYE GENELİ
2003
2004
2005
2006
2007
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Geneli
Geneli
Geneli
Geneli
Geneli
Dört Kişilik Aile için
Açlık Sınırı
168
182
190
205
237
Yoksulluk Sınırı
417
429
487
549
638
aylık gelir
aylık gelir
aylık gelir
aylık gelir
aylık gelir
1. yüzde 20
269
322
367
362
500
2. yüzde 20
462
570
672
659
858
3. yüzde 20
649
811
961
954
1211
4. yüzde 20
939
1167
1371
1392
1709
5. yüzde 20
2168
2462
2697
2924
3565
Açlık ve Yoksulluk Sınırı Altında Kalanların Oranı (%) Yöntem 1
2003
2004
2005
2006
2007
Açlık Sınırı
12,5
11,3
10,4
11,3
9,5
Yoksulluk Sınırı
36,1
30,1
29
33,3
29,7
Bu tabloda hesaplama formülü: (açlık sınırı / en yakın yüzde- likteki gelir x tekabül eden gelir grubu x 100)
Açlık ve Yoksulluk Sınırı Altında Kalanların Oranı (%) Yöntem 2
2003
2004
2005
2006
2007
Açlık Sınırı
6,2
5,7
5,2
5,7
4,7
Yoksulluk Sınırı
23,2
24,3
23,9
26,3
23,9
Bu tabloda hesaplama formülü: (açlık sınırı - en yakın yüzde- likteki gelir x üst gelir grubu gelir aralığı x 10 + bir alttaki gelir gru- bu x 100)
Yöntem 1’e göre Tablo 1 deki oranlarla farklar AÇLIK SINIRI altında kalanlar için;
2003 yılında yüzde 11, 2004 yılında yüzde 10, 2005 yılında
yüzde 9,5, 2006 yılında yüzde 10,4 ve 2007 yılı için de yüzde 9 dur.
Yöntem 2 ye göre ise bu oranlar sırası ile Açlık sınırı için sıra- sıyla yüzde 5, yüzde 4, yüzde 4,3, yüzde 5, ve yüzde 4,2 dir.
Buna göre en iyimser tahminlerle 2007 yılında açlık sınırı al- tında kalanlar toplumun yüzde 0,48 i yani 300 bin civarında bir kitle değil en az 3 milyona yakın bir kitledir.
Tablo 4- KIRSAL KESİM VE GÜNEYDOĞU ANADOLU
Dört Kişilik Aile için
2006
Kırsal Kesim
2007
Kırsal Kesim
2006
G.Doğu Anadolu
2007
G.Doğu Anadolu
Açlık Sınırı
205
237
205
237
Yoksulluk Sınırı
549
638
549
638
aylık gelir
aylık gelir
aylık gelir
aylık gelir
1. yüzde 20
263
367
224
354
2. yüzde 20
483
623
379
536
3. yüzde 20
699
888
524
729
4. yüzde 20
1020
1246
745
1001
5. yüzde 20
2111
2467
1555
2001
Açlık ve Yoksulluk Sınırı Altında Kalanların Oranı (%) Yöntem 1
2006
2007
2006
2007
Açlık Sınırı
15,6
12,9
18,3
13,4
Yoksulluk Sınırı
47,1
43,1
59,0
52,5
Bu tabloda hesaplama formülü: (açlık sınırı / en yakın yüzde- likteki gelir x tekabül eden gelir grubu x 100)
Açlık ve Yoksulluk Sınırı Altında Kalanların Oranı (%) Yöntem 2
2006
2007
2006
2007
Açlık Sınırı
7,8
6,5
9,2
6,7
Yoksulluk Sınırı
43,1
40,6
61,1
45,3
Bu tabloda hesaplama formülü: (açlık sınırı - en yakın yüzde- likteki gelir x üst gelir grubu gelir aralığı x 10 + bir alttaki gelir gru- bu x 100)
Aynı kaynağa dayalı çalışmaların eşleştirilmesi sonucu yapılan bütün bu hesaplamalar doğrultusunda Tablo 1’in yeniden gözden geçirilmesinde yarar görüldüğü ortaya çıkmaktadır.
Yorum yazarak Medya Ankara Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Medya Ankara hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Anadolu Ajansı (AA), İhlas Haber Ajansı (İHA), Demirören Haber Ajansı (DHA), Anka Haber Ajansı (ANKA) tarafından servis edilen tüm haberler Medya Ankara editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Medya Ankara değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Medya Ankara Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Medya Ankara hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Anadolu Ajansı (AA), İhlas Haber Ajansı (İHA), Demirören Haber Ajansı (DHA), Anka Haber Ajansı (ANKA) tarafından servis edilen tüm haberler Medya Ankara editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Medya Ankara değil haberi geçen ajanstır.