Genco Erkal, vefatının ardından sosyal medya üzerinden yaptığı veda mesajıyla, sevenlerine duygu dolu bir veda etti. Erkal’ın paylaştığı mesajda, “Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın! Sizi canımda canımın içinde, kavgamı kafamda götürüyorum. Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın… Resimlerdeki kuşlar gibi dizilip üstüne kumsalın, mendil sallamayın bana. İstemez… Tek hecesiz elveda” ifadeleri yer aldı. Bu kısa ve öz veda, onun zarif ve içten kişiliğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Genco Erkal’ın Hayat Yolculuğu
28 Mart 1938’de İstanbul’da doğan Genco Erkal, genç yaşlardan itibaren tiyatroya olan ilgisiyle tanındı. İlkokulu Galatasaray Lisesi’nde, orta öğrenimini Robert Koleji’nde, yüksek öğrenimini ise İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde tamamladı. Tiyatro sevgisi, Robert Koleji’ndeki öğrencilik yıllarına dayanıyor, ancak ailesi bu mesleği onaylamadığı için psikoloji eğitimi aldı. Tiyatroya amatör olarak devam etti ve 1957’de Genç Oyuncular topluluğunun kuruluşunda yer aldı.
Profesyonel Tiyatro Kariyerinin Başlangıcı
Genco Erkal’ın profesyonel tiyatro kariyeri, Muhsin Ertuğrul’dan gelen bir teklifle başladı. İlk profesyonel oyunu, Kenter Tiyatrosu’nda sahnelenen “Çöl Faresi”ydi. Erkal’ın yeteneği kısa sürede dikkat çekti ve ilk profesyonel rejisi de Kenter Tiyatrosu’nda Ionesco’nun ‘İskemleler’ ve ‘Ders’ oyunları oldu.
Genco Erkal’ın Ünlü Rolleri ve Başarıları
Genco Erkal’ın performansları, birçok ödül ve takdir topladı. 1963’te Arena Tiyatrosu’nda sahnelenen “Aslan Asker Şvayk” oyunundaki “Şvayk” rolü ile İlhan İskender Ödülü’nü kazandı. Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu’nda “Keşanlı Ali Destanı”nı yönetti ve “Bir Delinin Hatıra Defteri” adlı tek kişilik oyun, onunla özdeşleşti. Bu eser, 1969, 1992 ve 2014 yıllarında farklı yorumlarla sahnelendi.
Yaroslav Haşek’ten Aslan Asker Şvayk, Gogol’den Bir Delinin Hatıra Defteri, Bertolt Brecht’ten Galileo gibi ünlü rolleri arasında yer alır. Erkal, uluslararası film festivallerinde gösterilen “At”, “Faize Hücum”, “Hakkâri’de Bir Mevsim”, “Camdan Kalp” ve “Pazar: Bir Ticaret Masalı” gibi filmlerle tanındı. Özellikle 1982’de “At” ve 1983’te “Faize Hücum” filmleri ile Antalya Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu dalında iki kez Altın Portakal ödülü kazandı.
Uluslararası Başarılar ve Senfonik Konserler
1993-1998 yılları arasında Paris ve Avignon Festivali’nde Fransızca performanslar sergileyen Erkal, Nâzım Hikmet’in “Sevdalı Bulut”, Philippe Minyana’nın “Ou vas-tu Jérémie?” ve Paulo Coelho’nun “Simyacı” adlı uyarlamalarında rol aldı. Ayrıca Prokofiev’in “Peter ile Kurt”, Stravinski’nin “Askerin Öyküsü” ve Fazıl Say’ın “Nâzım” adlı yapıtlarını anlatıcı olarak seslendirdi.
Genco Erkal, 2008 yılında yazıp yönettiği “Sivas’93” adlı belgesel tiyatro oyunu ile büyük bir takdir topladı. Bu oyun, 1993 yılında Sivas Madımak Oteli’nde çıkan yangında hayatını kaybeden 33 kişinin hikayesini sahneye taşıdı ve hem Türkiye’de hem de Avrupa genelinde büyük ilgi gördü. 2009’da, Howard Zinn’in “Marx in Soho” adlı tek kişilik tiyatro oyununu güncelleyerek “Marx’ın Dönüşü” adıyla sahneye koydu.
Sanat yaşamı, Ayşe Yüksel tarafından “Güneşin Sofrasında – Genco Erkal’ın Dostlar Tiyatrosu Serüveni” (2020) adlı kitapta kapsamlı bir şekilde ele alındı. Genco Erkal’ın sanat dünyasına kattığı değer ve bıraktığı miras, onu unutulmaz bir figür olarak tarihe kazandırdı. Sanat dünyası ve sevenleri, onun anısını yaşatmaya devam edecek.
