Ankara'da bulunan Atatürk Müze Köşkü, Türkiye'nin başkentinde yer alan bir tarihî ev müzesidir.
Müze, Çankaya Köşkü'nün yanında bulunur ve 1921-1932 yılları arasında Mustafa Kemal Atatürk'ün ikametgahı olarak hizmet vermiştir.
Köşk, 19. yüzyılda bir bağ evi olarak inşa edildi ve 1921'de Bulgurluzade Mehmet ve Rıfat Bey tarafından satın alındı. Ankara Belediyesi, evi Mustafa Kemal Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı konutu olarak dönüştürdü ve 30 Mayıs 1921'de Atatürk'e takdim edildi. Köşk, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında önemli tarihi olaylara şahitlik etti ve Atatürk'ün reformlarının planlandığı yer olarak kullanıldı. 1932'de yanında Pembe Köşk olarak adlandırılan yeni bir konut olan Çankaya Köşkü'nün inşa edilmesiyle köşk kullanılmaya devam edildi.
1950'de köşk müze olarak halka açıldı ve 2002'den 2007'ye kadar büyük bakım çalışmaları yapıldı. Bu çalışmalar sırasında, sitenin doğal resmini yansıtması amacıyla köşkün tarihi bir ev olarak kullanılması gerektiği kararı verildi. Atatürk Müzesi Köşkü, 19 Nisan 2009'da yeniden açıldı. Atatürk'ün en uzun süre kaldığı ikametgahı olan bu binayı Türk Kara Kuvvetleri'ne devrettikten sonra Ordu Köşkü olarak da adlandırıldı.
Küçük bir bina olan bağ evi, ahşap bir manzara içinde yer alıyordu. Dikdörtgen planlı evin kuzeyinde, şehre bakan büyük bir teras bulunuyordu. Ana salon, zemin katta yer alıyor ve iki oda tarafından çevriliydi. Zemin katta aynı zamanda taş döşeli bir alanın ortasında çeşmeli sekizgen şeklinde bir mermer havuz bulunuyordu. Üst kat, ana salon ve iki odadan oluşan aynı düzene sahipti.
Atatürk, Latife Uşşaki ile evlendikten sonra, bağ evi aile hayatı için yetersiz olduğunu fark etti. 1923 yılında mimar Vedat Tek, bir genişleme projesiyle görevlendirildi. İnşaat işleri 1924 yılında tamamlandı. İki katlı bir ek, yarım sekizgen şeklinde bir kuleye sahipti. Ek binanın zemin katı mutfak ve yemek odası olarak kullanılırken, üst katta bir banyo, bir yatak odası ve First Lady için bir çalışma odası yer alıyordu. Orijinal binadaki eski yatak odası bir kütüphane ve çalışma odasına dönüştürüldü. Kuzey girişinin önüne bir rüzgâr siperi eklenmişti. Zemin kattaki kuzeydoğu odası, büyükelçi kabul odası olarak hizmet vermesi için yarım sekizgen şeklinde bir ek binayla genişletildi. Ana salonda yer alan çeşmeli havuzun yerine giriş holü oluşturuldu. Ayrıca doğuda, mutfak ve çamaşırhane gibi çok katlı bir hizmet binası inşa edildi. Bu bina, rezidansa bir servis merdiveniyle bağlanıyordu.
Binanın genişletilmesi sonrasında ortaya çıkan inşaat statik problemlerini çözmek ve konfor koşullarını iyileştirmek için 1926 yılında bakım çalışmaları yapıldı. Bina, merkezi ısıtma sistemiyle donatıldı. Ayrıca Atatürk'ün evlat edindiği çocuklar için servis binasının üzerine altı oda ve bir banyodan oluşan bir kat daha eklenmişti. 1930 yılında ise güneybatıdaki kule, Atatürk için bir çalışma odası olarak yeniden tasarlandı.
Rüzgarlık ve Giriş Holü
Giriş holü, rüzgârlığın ardında konumlanır ve üst kata çıkan bir merdiven ile üç kapıya sahiptir.[1] Sağ tarafta Yeşil Odası, sol tarafta ise Elçi Kabul Salonu bulunur. Mobilyalar arasında bir piyano ve altı kişilik bir oturma grubu yer alır. Duvarlarda Atatürk'ün çeşitli dönemlerde çekilmiş iki resmi ve üç fotoğrafı asılıdır. Çubuklu orta kapının önünde bir bilardo dolabı bulunur. Güzel kilimler, bu kapının önüne perde olarak asılıdır.
Yeşil Salon
Ana girişin sağ tarafında yer alır. Atatürk'ün elçi kabul odası ve çalışma odası olarak kullanıldı. Yenilendikten sonra resepsiyon odası olarak adlandırıldı ve "Yeşil Oda" olarak anıldı, çünkü yeşilin ana rengiyle süslüdür. Bu oda, First Lady'nin çay partisi davetiyeleri ve birçok yazarın anılarında yer alır.
Yemek Salonu ve Radyo-Sigara Salonu
Bu oda, ek binanın zemin katında bulunur. Oda kapısının karşısında, iki kemerli vitray pencere ve büyük bir şömine vardır. Duvarlar, alt kısımlarda turkuaz renkli fayanslarla kaplı panellerle dekore edilmiştir. Üst kısımları bordo renkte boyanmıştır. Tavan geometrik süslemelerle süslenmiştir. Odada büyük bir yemek masası, dolaplar ve büfe bulunur.[1] Ayrıca, dört kişilik bir kahvaltı masası ve bir kart oynama masası da mevcuttur. İki fonograf, büyük Çin vazoları ve büyük gümüş mangal da odanın bir parçasıdır. Hüseyin Avni Lifij'in iki yağlı boya tablosu da odanın iki kapısının üzerinde asılıdır. Görkemli Yemek Odası, ülkenin sorunlarının tartışıldığı ve analiz edildiği uzun süreli yemeklerin yapıldığı Atatürk'ün önemli bir çalışma alanı olarak bilinir.[1] Yemek Odası'ndan açılan bir kapıyla erişilen Radyo-Sigara Salonu, sekizgen kule yapısının zemin katında yer alır. Salon, bir "Chesterfield koltuğu" ve bir dizi kapitone deri kanepe ile döşenmiştir.
Elçi Kabul Salonu
Bu odanın boyutu, bağ evinin küçük odasının genişletilmesiyle kuzey dış duvarının çıkarılmasının ardından yarım köşeli sekizgen şeklinde bir boşluk eklenerek elde edildi. Oda, II. Abbas Hilmi Paşa tarafından hediye edilen sedef kakmalı bir yazı masası, Atatürk'ün önceden kullandığı başka bir yazı masası, bir oturma takımı ve büyük bir dolap içermektedir. Duvarlarda, sedef kakmalı çerçeveli bazı fotoğraflar asılı durmaktadır.
Üst Kat Hol
Üst kattaki odalar Üst Kat Holü'ne açılmaktadır. 1924 yılındaki yenileme çalışmaları sırasında zemin kattaki salonlarla üst kattaki salonlar arasındaki görsel bağlantı kapatılmıştır. Salonun kuzey tarafındaki balkon, Ankara şehrine etkileyici bir manzara sunmaktadır.[1][3] Atatürk'ün neredeyse her gün rekreasyon için oynadığı bilardo masası burada sergilenmektedir. Başlangıçta üst kata yerleştirilen bilardo masası, zemin kattaki döşemeyle ilgili statik sorunlar nedeniyle zemin kata taşınmıştır.
Holün ortasında oval bir masa, bir oturma takımı ve 1931 genel seçimleri için verilen ilk posta pullarıyla birlikte Atatürk madalyalarını içeren vitrinler bulunmaktadır. Balkonun önüne büyük bir mangal yerleştirilmiştir.
Kütüphane
Kütüphane, konaktaki en görkemli şekilde dekore edilmiş alan olarak kabul edilmektedir. Geometrik ve bitki motifli birçok opal cam lamba tarafından aydınlatılmaktadır. Batı duvarında bulunan niş, turkuaz renkli çinilerle kaplıdır. Kütüphanenin tüm duvarları ahşap kitap raflarıyla kaplıdır. Kütüphane, Atatürk'ün okuduğu zengin kitap koleksiyonunu ve el yazması notlarını içermektedir. Nutuk'unu yazdığı 1927'deki koltuk ve yazı masası da kütüphane odasının bir parçasıdır.
Çalışma Odası
Kütüphane, konaktaki en görkemli şekilde dekore edilen alan olarak kabul edilir. Aydınlatma için geometrik ve bitki motifli birçok opal cam lamba kullanılır. Turkuaz renkli çinilerle kaplı olan batı duvarında bir fırın nişi bulunur. Kütüphanenin tüm duvarları ahşap kitap raflarıyla kaplanmıştır. Bu kütüphane, Atatürk'ün zengin kitap koleksiyonunu ve el yazısı notlarını içermektedir. Aynı zamanda, Nutuk'u yazdığı 1927'deki koltuk ve yazı masası da kütüphane odasının bir parçasıdır.
Yatak Odası
Yemek odasının hemen üstünde, ek binanın üst katında yer alır. Güney duvarının ortasında iki büyük pencereyle çevrili karo bir şömine bulunmaktadır. Şöminenin üzerinde Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım'ın gençlik fotoğrafı asılıdır. Batı duvarında bulunan bir kapı çalışma odasına açılmaktadır. Büyük pencereler, pastel duvarlar ve mütevazı bir şekilde dekore edilmiş tavan, aydınlık ve huzurlu bir atmosfer sunar. Odanın mobilyaları son derece şık ve zariftir.
Banyo
Yatak odasından erişilebilen bir banyo bulunmaktadır. Tasarımı sade ve minimalist bir şekildedir. Beyaz porselen karolarla kaplanmış lavabo, tuvalet, bide ve küvet bulunmaktadır. Küvetin yanında bir kapı merdiven başlığına açılır.
Misafir Yatak Odası
Ankara'ya bakan orijinal bağ evinin kuzey tarafında bulunan oda, misafirler için kullanılmıştır. Cob sıvalı duvarlar, farklı zamanlarda yapılmış duvar süslemeleri ve orijinal pencere oranları gibi birçok özelliğiyle özgünlüğünü korumaktadır.
Sergi Salonu
Bu alanda, eski hizmet binası kullanılarak sergi salonu oluşturulmuştur. Eski ayırma duvarları kaldırılarak binanın mimarisi ve tarihi değişimi belgelenmiştir. Sergi salonunda, Atatürk'ün kişisel eşyaları sergilenmektedir.
Erişim
Müze Köşkü'ne erişim, Çankaya Köşkü'nün 5 Numaralı Kapısı'ndan sağlanmaktadır. Müze her gün, pazartesi günleri hariç, 13:00-17:00 saatleri arasında ziyaretçilere açıktır. Ziyaretler için hafta sonları, resmi tatil günleri ve Atatürk'ün ölüm günü olan 10 Kasım dışındaki tarihlerde en az on gün öncesinden yazılı bir başvuru ve randevu gerekmektedir.
