Çankırı'nın Şabanözü ilçesindeki Gürpınar köyünde, Gürpınar Yaren ve Kültür Çadırı'nda Yaren Gecesi etkinliği düzenlendi. Yaren Meclisi Büyük Başağası Fatih Tezcan ve Küçük Başağası Fevzi Akman'ın ev sahipliğinde gerçekleşen etkinliğe, AK Parti Grup Başkan Vekili Emin Akbaşoğlu, Çankırı MHP Milletvekili Doç. Dr. Pelin Yılık, Şabanözü Belediye Başkanı Faik Özcan, Kalfat Belde Belediye Başkanı Salim Doğan, MHP Pursaklar Belediye Meclis Üyesi Harun Demirtaş, AK Parti Şabanözü İlçe Başkanı Yüksel Yarbaşı, Orta Dernekler Federasyonu Başkan Yardımcısı Mustafa Kıratoğlu, Gürpınar Mahallesi Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Zafer Onay, Nisa Dental Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Uslu, iş insanları, bürokratlar ve çok sayıda vatandaşla birlikte etkinliğe ayrıca Türkiye İnternet Gazetecileri Derneği (TİGAD) Başkanı Okan Geçgel, Genel Başkan Yardımcısı Bayram Polat ve Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden 110 gazeteci de katıldı.
Gecede misafirlere Gürpınar Yaren ve Kültür Çadırı'nda yöresel lezzetler sunuldu ve geleneksel oyunlar ile tiyatro gösterileri sahnelendi. Geleneksel olarak yalnızca erkeklerin katıldığı bilinse de kadın gazeteciler de etkinliğe katıldı.
Yaren Geleneği Nedir?
Yaren Gecesi, Türk kültürünün önemli bir parçası olan "Yaren" geleneğinin yaşatıldığı özel bir etkinlik olarak dikkat çekti. "Yaren" kelimesi, Türkçe kökenli olup “dost” ve “yakın arkadaş” anlamlarına gelir. Bu kültürel etkinlik, dürüstlük, kardeşlik ve dayanışma gibi değerleri ön plana çıkarır.
24 yârenin bir araya gelerek oluşturdukları topluluk ise "yâran" adıyla anılmaktadır. Ahilik geleneğine dayanan ve bölgenin sosyo-kültürel yapısına yön veren Yâran kültürü, günümüzde özellikle kış aylarında erkekler arasında yapılan sohbet toplantılarıyla yaşatılmaktadır ve aslına sadık kalınarak sürdürülmektedir.
Çankırı, Türkiye'nin geleneksel kültürünün korunduğu ve yaşatıldığı önemli bölgelerden biridir. Yaran, Çankırı'nın kültürel kimliğinin en belirgin simgelerinden biridir. Orta Asya kültürünün izlerini taşıyan bu gelenek, aynı zamanda Ahilik anlayışından da büyük ölçüde etkilenmiştir.
Yaran, iki ana kaynaktan beslenir. Bunlar, Türk töresi yani eski gelenek ve göreneklerimiz, ve İslami inançlar olan Ahilik ve fütüvvet anlayışıdır. Yaran kültürü, Türk-İslam sentezinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilebilir.
Yâren Odasına Misafirlerin Giriş Kuralları ve Ritüelleri:
Yaren Gecesi’nin en özel yönlerinden biri, Yâren Odanı’nın giriş ritüelleridir. Başağalar’ın izni olmadan hiçbir misafir, Yâren Meclisi’ne kabul edilmez. Ocak yakma günü (cumartesi gecesi) kabul edilecek misafir sayısı genellikle 40-50 arasında olur. Küçük yaştaki çocuklar da misafir olarak kabul edilir, bu da Yâren Kültürü’nün genç kuşaklara aktarılmasına olanak tanır.
Yâren Meclisi’ne davet edilen misafirler, iki gruba ayrılır: Kahve ve Çay Misafirleri (bu misafirler, içtikleri kahve veya çayı içtikten sonra Yâren Meclisi’ni terk ederler) ve Yemek Misafirleri (bu misafirler gece yarısına kadar mecliste kalabilirler). Misafirler, Çavuş’un bildirmesiyle, önce Büyük ve Küçük Başağa’dan izin alır ve sonra meclise girer. İçeri giren misafir, büyük bir saygıyla, Başağa’ya selam verir. Başağa ise misafiri aynı şekilde selamlayarak, Yâren Meclisi’ne girişini onaylar.
Misafir, Yârenler tarafından selamlanır ve daha sonra iki yâren arasında bir yere oturur. Misafirin yeri, kültür, makam, tahsil ve sosyal statüsüne göre seçilir, ancak diğer misafirlerin gücenmemesi için özen gösterilir.
Yaren Geceleri’nin Önemi ve UNESCO Tanıması
Yaren Kültürü, UNESCO tarafından somut olmayan kültürel miraslar arasında gösterilmiş ve Anadolu'nun misafirperverlik, samimiyet ve hoşgörü anlayışını yansıtan önemli bir gelenek olarak kabul edilmiştir. Günümüzde çeşitli festivaller ve etkinliklerle yaşatılmaya devam edilen bu kültür, birlik ve beraberliğin en güzel örneklerinden biri olarak varlığını sürdürmektedir.
