Türkiye’nin Yaşlı Nüfusunda Alarm Zilleri Çalıyor: Kadınlar Daha Kırılgan

Türkiye’de yaşlı nüfus her geçen yıl artarken, yaşlı bireylerin sosyal hayata katılımı, sağlıklı yaşlanma ve istihdam gibi temel alanlarda Avrupa’nın gerisinde kaldığı ortaya çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ilk kez hesapladığı Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) ile yaşlı bireylerin yaşam kalitesine ışık tuttu. 2024 verilerine göre Türkiye’nin endeks puanı yalnızca 29,7 oldu. Bu değer, Avrupa Birliği ortalaması olan 36,8’in oldukça altında kaldı.


Yaşlı Sayısı Hızla Artıyor

Türkiye’de 65 yaş ve üzeri nüfus, son beş yılda %20,7’lik bir artışla 9 milyon 112 bine yükseldi. Bu kesim, toplam nüfusun %10,6’sını oluşturuyor. Uzmanlara göre, 2100 yılına gelindiğinde bu oranın %33,6’ya ulaşması bekleniyor. Bu artış, sosyal politika ve sağlık sistemleri üzerinde büyük bir baskı oluşturabilir.
 

Bölgelere Göre Yaşlanma Kalitesi Farklılaşıyor

AYE’ye göre Türkiye'de en yüksek puanı Doğu Karadeniz aldı. 33,3 puanla ilk sırada yer alan bu bölgeyi Batı Marmara ve Kuzeydoğu Anadolu izledi. Güneydoğu Anadolu ise 26,9 puanla son sırada yer alarak yaşlı bireyler için en düşük yaşam kalitesine sahip bölge oldu.
 

Kadınlar En Kırılgan Kesimde

Cinsiyet bazlı değerlendirmelerde çarpıcı sonuçlar dikkat çekti. Erkeklerin AYE puanı 34,5 iken kadınlarınki sadece 25,3 olarak kaydedildi. İstihdam oranı erkeklerde 40,4, kadınlarda ise sadece 15,5 oldu. Ancak topluma katılım konusunda kadınlar 13,3 puanla erkekleri (11,5) geride bıraktı.

İstanbul Sosyal Hayatta Önde, Ege Sağlıklı Yaşamda Lider

Toplumsal katılım açısından İstanbul 17,0 puanla zirveye yerleşti. Ancak aynı kategoride Doğu Karadeniz 9,2 puanla son sıraya düştü. Öte yandan Ege Bölgesi, bağımsız ve sağlıklı yaşam kriterlerinde 68,1 puanla birinci olurken, yine Güneydoğu Anadolu 59,1 puanla son sırada yer aldı.
 

Türkiye Sadece Romanya'yı Geride Bıraktı

"Yaşlı bireyler için uygun yaşam ortamı ve kapasite" göstergesinde Türkiye, Avrupa ortalamasının da gerisinde kaldı. Bu alanda sadece Romanya'nın önünde yer alabilen Türkiye, yapısal reformların gerekliliğini bir kez daha gözler önüne serdi. En yüksek skor Doğu Marmara bölgesine aitken, en düşük performans yine Güneydoğu Anadolu bölgesinden geldi.