Akademik Literatürde Bir İlk
Uluslararası ilişkiler uzmanı Mehmet Emir Aksoy, kaleme aldığı “Haganah’tan Enstitü’ye: İsrail Güvenlik Doktrininin Doğuşu” adlı kitabıyla Türkiye’de bir ilke imza attı. Çalışma, İsrail’in kuruluşundan günümüze uzanan güvenlik zihniyetini hem tarihsel hem de stratejik açıdan ele alıyor. Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu’nun önsözüyle yayımlanan eser, yalnızca akademik bir kitap değil; aynı zamanda Ortadoğu’nun güvenlik politikalarını anlamak isteyenler için temel bir başvuru kaynağı niteliği taşıyor.
Haganah’tan Mossad’a Uzanan Yol
Aksoy’un çalışması, 1920’lerde Haganah örgütünün doğuşuyla başlayıp Palmach’ın gelişimi, 1948’de İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) kuruluşu, 1967 Altı Gün Savaşı, 1973 Yom Kippur Savaşı ve Mossad’ın operasyonlarına kadar uzanıyor. Kitap ayrıca Unit 8200’ün dijital istihbarat devrimleri, yapay zekâ, siber güvenlik ve uluslararası hukuk alanındaki güncel tartışmalara da ışık tutuyor.
Güvenlik Üzerinden Kurulan Bir Ulus
Kitapta dikkat çeken bölümlerden birinde şu değerlendirme yer alıyor:
“Ulus, bir fikirle kurulur. Yahudiler için bu fikir, ‘güvenlik’ti. Haganah, ulusal kimliği yalnızca etnik ya da dini temelden değil; güvenlik pratiği üzerinden inşa etti.”
Başka bir bölümde ise Haganah’ın kısa sürede bir proto-devlet işlevi görerek modern İsrail’in askeri reflekslerini şekillendirdiği vurgulanıyor.
Türkiye’ye de Mesaj Var
Yazar Mehmet Emir Aksoy, eserin amacını şu sözlerle özetliyor:
“Bu kitap, yalnızca İsrail’in güvenlik tarihini değil; Türkiye’nin de yakından takip etmesi gereken bir zihniyet dünyasını inceliyor. Çünkü İsrail’in güvenlik aklı, Ortadoğu’nun jeopolitiğini ve Türkiye’nin ulusal çıkarlarını doğrudan etkiliyor.”
Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu’nun da belirttiği gibi, geçmişin güvenlik kodlarını anlamak yalnızca İsrail’i değil; Ortadoğu’nun geleceğini ve Türkiye’nin güvenlik ufkunu da doğru okumak anlamına geliyor.
