Etkin pişmanlık müessesi, suçun işlenmesinin ardından uygulanabilen ve cezayı azaltan ya da ortadan kaldıran bir sebeptir. Ancak önemle belirtmek gerekir ki etkin pişmanlık müessesi ile gerçekleştirilen eylem suç olmaktan çıkmamaktadır. Yalnızca işlenen eylem için öngörülen cezayı ortadan kaldırır veya azaltır.
Ancak belirtmek gerekir ki Etkin pişmanlığın cezayı tamamen kaldırabilmesi için CMK m. 171 uyarınca soruşturma evresinde de koşullarının gerçekleşmesi şartıyla dosyanın Cumhuriyet savcısı tarafından kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilebileceği düzenlenmiştir.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 192. Maddesinin 1. Ve 3. Fıkralarında Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu ile ilgili etkin pişmanlık hükümleri düzenlenmiştir.
İlgili Madde şu şekildedir;
(1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
(3) Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir.
TCK Md. 192/1 e göre cezayı ortadan kaldıran nedenlerin oluşabilmesi için gerçekleşmesi gereken koşullar şu şekildedir;
1. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti suçuna iştirak edilmesi gerekmektedir. İştirakin hangi aşamada olduğunun bir önemi yoktur. uyuşturucu maddenin imali, ithalatı, ihracatı, satılması, satışa sunulması, başkalarına verilmesi, nakledilmesi, depolanması, bulundurulması, kabul edilmesi, satı alınması hareketlerinden birinin işlenmesi iştirak için yeterlidir.
2. İştirak edilen suça ilişkin bildirimde bulunulması gerekmektedir. Bildirimde bizzat fail bulunmalıdır. Ayrıca fail iştirak ettiği suça ilişkin bildirimde bulunmalıdır. Başka bir suça ilişkin bildirimde bulunması halinde etkin pişmanlık hükümleri uygulanması mümkün değildir.
3. Bildirimin, resmi makamların suçtan haberi olmadan önce yapılmış olması gerekmektedir.
4. Failin bildirimi resmi makamlara yapması gerekmektedir. Bildirim; Cumhuriyet Başsavcılıklarına, kolluk makamlarına, valilik ve kaymakamlıklara, mahkemelere, konsolosluklara, bir kamu görevinin yürütülmesi ile ilgili olarak ise ilgili kurum ve kuruluş idarelerine yapılabilir.
5. Failin yapmış olduğu bildirim, diğer suç ortaklarına ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veyahut imal edildiği yerlere ilişkin bilgileri içermesi gerekmektedir.
6. Failin vermiş olduğu bilgilerin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu maddenin ele geçirilmesini sağlaması gerekmektedir.
TCK Md. 192/3 e göre cezada indirim gerektiren nedenlerin oluşabilmesi için gerçekleşmesi gereken koşullar şu şekildedir;
1. Failin, uyuşturucu madde imal ve ticareti suçunu işlemiş olması gerekmektedir. Failin suçu tek başına veya iştirak halinde işlemiş olmasının bir önemi yoktur.
2. Failin işlemiş olduğu suçun resmi makamlar tarafından haberdar olmuş olması gerekmektedir. Fail suça ilişkin bildiklerini, suçun resmi makamlar tarafından haber alınmasından sonraki bir zaman diliminde bildirmiş olması gerekmektedir.
3.Failin suçunun ortaya çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım edecek nitelikte davranışı olması gerekmektedir.
4. Failin yardım ve hizmeti gönüllü olarak bizzat yapması gerekmektedir. Fail hastalık vb bir sebeple yardımda bulunamasa bile failin yönlendirmesi ile başka birinin yardım ve hizmet etmesi de etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması için yeterlidir.
5. Failin hizmet ve yardımı en geç hüküm verilmeden önce gerçekleşmelidir.
Türk Ceza Kanunu sisteminde etkin pişmanlık müessesi, bazı suçlar bakımından düzenlenmiş olup suç tamamlandıktan sonra cezayı ortadan kaldıran veya cezada indirim yapılmasını sağlayan şahsi bir sebeptir. Uyuşturucu madde ticareti çok ciddi bir suçtur. Bu suçun cezası, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezasıdır. Bu suç ile ilgili etkin pişmanlık hükümlerinin etkili bir şekilde uygulanabilmesi açısından ceza avukatının hukuki hizmetinden faydalanmanızı öneririm.
